Trawertyn – nietypowy kamień, nietypowy budulec

Trawertyn – nietypowy kamień, nietypowy budulec

Trawertyn jest jednym z tych materiałów, o których można śmiało powiedzieć, że zachwycają swoją estetyką, a jednocześnie są wytrzymałe na uszkodzenia (choć nie tak jak np. marmur). Nie bez powodu jest to popularny budulec już od stuleci… a właściwie – tysiącleci. W budownictwie i sztuce używali go bowiem już m.in. starożytni Rzymianie oraz Grecy. Trawertyn zyskał sobie uznanie miłośników ponadczasowej elegancji w wystroju wnętrz. Obecnie użycie go jest dobrym sposobem na stworzenie takiej przestrzeni, która łączy w sobie nowoczesność z dziedzictwem minionych epok.

Tripolis – starożytne miasto otoczone wzgórzami Anatolii

Skąd bierze się inspiracja do użycia trawertynu w wystroju wnętrz? To proste: z miejsca, w którym od wieków wydobywa się ten kamień, tzn. w Anatolii (dzisiejsza Turcja). Jednym z regionów, w których wydobywa się trawertyn, są okolice starożytnego miasta Tripolis. Miasto to jest położone na zachodnich krańcach Anatolii, tuż obok Denizli.

Choć miasto to nie jest tak powszechnie znane jak np. Efez (a z pewnością słynniejszy jest Trypolis położony w północnej Afryce), to jednak Tripolis jest miejscem, które kryje w sobie nieprzebrane bogactwo archeologiczne i kulturowe. Po dziś dzień zaskakuje ono nawet najbardziej doświadczonych podróżników.

Założone jeszcze w trzecim wieku przed narodzeniem Chrystusa Tripolis przez kilkaset lat było ważnym ośrodkiem handlowo-administracyjnym. Nie działo się tak bez przyczyny, ponieważ miasto to było położone w niezwykle korzystnym miejscu, tzn. na skrzyżowaniu szlaków pomiędzy Lidą, Frygią a Karią. Było ono już wtedy znane z rozbudowanej infrastruktury, w tym m.in. amfiteatru, łaźni oraz bogato zdobionych willi – często wykonanych właśnie z wykorzystaniem trawertynu.

To właśnie dlatego, zachowały się tak liczne fragmenty przepięknych mozaik. Pastelowe odcienie tych mozaik, które przechodziły od ciepłych beżów, przez klasyczny brąz aż po stonowane szarości, po dziś dzień hipnotyzują wzrok oglądających. Są one świetnym dowodem wyczucia estetycznego żyjących w tych zamierzchłych czasach mistrzów.

Mozaiki z trawertynu – prawdziwy kunszt dawnych rzemieślników

Wystarczy przejść się po ruinach owego antycznego miasta, by przekonać się o tym, że trawertyn był wykorzystywany nie tylko jako materiał konstrukcyjny, ale także dekoracyjny. To właśnie dzięki użyciu tego budulca powstawały mozaiki zdobiące posadzki domów zamożnych mieszkańców oraz budynków publicznych. W szczególności popularne są mozaiki ułożone w geometryczne lub roślinne wzory. Choć minęły już tysiąclecia, wiele z tych mozaik wciąż zachowało swoją formę oraz żywą kolorystykę.

W starożytnym Tripolis w prowincji Denizli mozaiki z trawertynu zachowały się w co najmniej kilku częściach miasta. Jeśli chodzi o najbardziej spektakularne znaleziska, to nie sposób nie wspomnieć o pozostałościach willi oraz domostw położonych w południowo-wschodniej części miasta. Mowa tu o dzielnicy mieszkalnej, ponieważ w kilku znajdujących się w niej ruinach budynków odkryto dekoracyjne posadzki z drobnych kawałków trawertynu.

Kolejne dobrze zachowane mozaiki z trawertynu w Trypolisie odnaleźć można na terenie tzw. Domus z Kolumnadą. Obiekt ten został odkryty w trakcie prowadzenia prac wykopaliskowych po 2012 roku. Według ustaleń budynek ten należał do miejskiego dostojnika (być może chodzi o bogatego kupca; szczegółów jednak nie sposób ustalić). Podłogi reprezentacyjnych pomieszczeń tej wilii pokrywają mozaiki wykonane właśnie z trawertynowych płytek. Są to dobrze zachowane – mimo upływu lat – mozaiki w odcieniach beżu, ochry oraz szarości. Jeśli chodzi o wzornictwo, to uwagę przyciągają złożone motywy florystyczne oraz bordiury.

Również w innych częściach miasta można znaleźć kilka interesujących miejsc. Chodzi t zwłaszcza o ruiny publicznych łaźni oraz nymfeum, gdzie znajdują się fragmenty trawertynowych dekoracji podłogowych. Jak widać, materiał był nie tylko popularny, ale przede wszystkim trwały – czego dowodzi fakt, że nawet po upływie dwóch tysięcy lat wciąż można znaleźć powierzchnie wykonane z jego użyciem. Co więcej, są to obiekty utrzymane w dobrym stanie.

Trawertyn we współczesnym wzornictwie – wykorzystanie

Wiele już napisaliśmy o tym, jak ważny był trawertyn w starożytnej architekturze. Jest to jednak budulec uniwersalny, który znajduje zastosowanie po dziś dzień. Mimo, iż minęły wieki, to trawertyn nadal jest chętnie wykorzystywany nowoczesnej architekturze, czy to w wystroju wnętrz, czy to jako element dekoracyjny zamieszczany na elewacjach budynków. A zatem, pod tym względem zmieniło się niewiele.

Jego charakterystyczna struktura (w tym m.in. porowatość) to cecha, dzięki której każda płyta z trawertyn jest jedyna w swoim rodzaju. Dzięki swojej estetyce oraz wytrzymałości materiał ten bardzo dobrze sprawdza się m.in. w takich miejscach jak:

• łazienki,
• kuchnie,
• salony,
• hole,

urządzone w styl art. deco, glamour oraz minimalistycznym. Oprócz tego powierzchnie z niego wykonane można znaleźć np. w hotelach, ale także biurowcach czy restauracjach czy galeriach sztuki. Jak zatem widać, możliwości wykorzystania jest naprawdę wiele.

Trawertyn, czyli tradycja i nowoczesność w jednym

Nie ma co ukrywać – jesteśmy wprost zachwyceni starożytnymi mozaikami. To właśnie dlatego staramy się wkomponowywać ten ponadczasowy materiał we współczesne realizacje. Pomagają nam w tym nowoczesne metody obróbki, które sprawiają, że trawertyn można formować w niemal dowolne kształty – zgodnie z życzeniem klienta.

Ich nietuzinkowa szlachetność w połączeniu z nowoczesnym designem może stworzyć przestrzenie pełne wyrafinowanego uroku.

Last but not least, trawertyn to budulec o bardzo dobrej trwałości – jest on bowiem odporny na takie zagrożenia jak zmienne warunki atmosferyczne (tzn. na zmiany temperatury oraz wysoką wilgotność), ścieranie oraz upływ czasu. Jego wytrzymałość sprawia, że trawertyn można wykorzystać i we wnętrzach, i na zewnątrz (np. na elewacji), zachowując przy tym naturalny urok przez długie lata.